woensdag 14 oktober 2015

Van koolzaad naar heide (II) - Fietsen langs de Oostzee

Van Mei tot en met Augustus fietsten we min of meer langs de Oostzee

Deel 2 - Van Litauen naar Rusland

 

Girulai / ? / ?
Na het douchen zowaar in korte broek kunnen vertrekken, voor de eerste keer deze vakantie! De route over de haft is bekend, we fietsten deze vorig jaar ook, maar het verschil met het Russische deel is groot: hier geen weg met autoverkeer, maar grotendeels fietspad met in het begin zelfs zo nu en dan uitzicht op water. Opvallend is dat in het deel dat vorig jaar is afgebrand nu de zwarte stompen zijn gerooid.
Noordelijk van Pervalka maken we nog een uitstapje op een hiking trail naar een duintop. Wat een prachtig uitzicht over duinen, bossen en beide wateren weer. Rond lunchtijd verandert het weer; de zon verdwijnt en het wordt kouder. Bij de oversteek naar Klaipeda praten we met een Duitse fietser die dit jaar nog naar Groenland (via IJsland) wil fietsen; grootse plannen dus. Eenmaal op het vasteland gaat het programma van vorig jaar door: inkopen bij Maxima en doorfietsen naar de camping. Hier regent het intussen. We blijken de camping te delen met 21 Duitse campervrienden. Nou ja delen ... Wij eten in de keuken met de deur dicht, zij vermaken zich luidruchtig in de verblijfsruimte waar ze uiteindelijk buiten worden gezet. De man bij het veer is intussen ook gearriveerd: Jürgen Kalf . We hebben het samen met hem nog uitgebreid over fietsen en fietsreizen alvorens te gaan slapen.

 Dinsdag 2 juni / 87.12 - 17.2
Bernati / Ergli / € 10
De regen van vannacht is verdwenen en als we rond half tien vertrekken is de tent bijna droog. We zijn laat weg, er moest nog wat worden gebabbeld. Het eerste deel van de route door een voormalig militair oefenterrein is erg mooi. Palanga is een soort Scheveningen waar we wel koffie drinken maar het barnsteen museum ongemerkt passeren. Hierna belanden we in een bosgebied met zo nu en dan een haakse bocht, even opletten dus. Lastig, ik droom toch vaak wat weg in stille gebieden. Sventoj blijkt voornamelijk uit krakkemikkige houten huisjes te bestaan. Via een smalle brug gaan we verder om even later naast een gemaal een rustige lunch te gebruiken. De grensovergang met Letland bestaat nog slechts uit een verwaarloosde rotonde. Daarna wetland en immer gerade aus over een zeer rustige A11. Het routeboekje waarschuwt voor gevaarlijk verkeer maar in tegenstelling hiermee maken de auto's een zo groot mogelijke bocht om ons heen. Rucava met het charmante kerkje en fraaie orgel zorgen voor  een aangename afwisseling. Het routeboekje belooft ook winkels in alle plaatsen, maar juist die zijn er niet.
Het land is leeg, met hier en daar grijze huizen en schuren die opgaan in het landschap. Juist als we ons afvragen waar mensen hier inkopen doen verschijnt Nica, met inderdaad een winkel. Vijf km verder de volgens ons prachtige camping Ergli. Tegen het vallen van de avond fiets ik in mijn eentje nog 7 km over een leeg strand en passeer de meest westelijke punt van Estlland.
 Woensdag 3 juni / 78.32 - 17.3
Pavilosta /  ? / € 10
Gone by the wind: onderweg is voor de kuststrook van Letland weer code geel is uitgegeven vanwege wind en later regen. De wind hebben we gelukkig grotendeels in de rug dus we gaan hard. Bij Lipaja bekijken we de grote kustbatterijen uit 1900 en even later het indrukwekkende Lets Holocaust gedenkteken.
We worden hier stil van. Merkwaardig dat direct hiernaast een monument is opgericht voor slachtoffers uit de Sovjet Unie.
Even verder scoren we een nieuwe snelspanner voor Loeki's achteras omdat ik de huidige niet vertrouw. Ten onrechte overigens zal later blijken, het ding blijft de hele vakantie op de fiets. Bij Skede passeren we een kampje datsja's, een volledig dorp met straatnaamborden, huisnummers en bushaltes, waarna we op een redelijk begaanbare schrotterweg terecht komen. Omdat Loeki echt een hekel heeft aan dit soort wegen verlaten we deze zo snel mogelijk, fietsen naar een grote weg en laten ons naar het Noorden blazen tot we besluiten in Pavilosta te stoppen. Daar doen we inkopen en zoeken een zo beschut mogelijk plekje op camping : 'De vrolijke visser' (maar dan in het Lets). Eigenaar is een ex-visser die vanwege voorschriften, EU-vergunningen en -logboeken zijn boot heeft doorgezaagd (onderdelen staan nu op de camping als klimrek en schuilhut) en nu een camping is begonnen. In de luwte van een van zijn verhuurhuisjes eten we ons avondmaal en gaan daarna naar de spectaculaire zee waar dapperse surfers van profiteren: fikse golven op het havenhoofd, spetters in de lucht. En onze eerste gespotte zeehond: helaas dood. De overal aangegeven camping Marina is (nog?) niet open overigens. Omdat hier verder niets te doen is liggen we tijdig in bed. We worden ervaren liggende lezers.

Donderdag 4 juni / 72.26 - 15.8
Kuldiga /  / € 15
 De wind is gebleven, maar weer niet tegen. Het eerste deel van de route gaat langs een mooie afwisseling  van grote leegtes en bosschages.  Aangekomen in Judkalne denken we in een grotere plaats te zijn en rijden zo de enige winkel voorbij zodat we moeten terugkeren. Bij Alsunga, waar we een ' kasteel'  en ' museum'  bezoeken (Duitse orde) gaat het landschap weer glooien in kilometers lange hellingen. Overal wordt intussen aan de weg gewerkt: een vrachtwagen met gruis en teer, twee scheppers, een teerder en iemand die regelmatig het waarschuwingsbusje met knipperlichten verder rijdt. Loeki krijgt haar derde lekke achterband.

 De camping blijkt direct  naast de breedste waterval van Europa (in de Venta) te liggen en we kunnen hier gebruik maken van alle voorzieningen van het gastenverblijf. Bovendien hebben we uitzicht op een fraaie oude boogbrug. Een aangename plek om te verblijven.
Kuldiga zag er bij het binnenfietsen aardig uit maar ook hier is het toeristenseizoen nog niet begonnen. Met moeite vinden we 1 zonnig terras waar we ook maar blijven eten. 's Avonds nog een wandeling langs de waterval een een beeldentuin met houten beelden.
Vrijdag 5 juni / 91.99 - 17.2
Tukums / Wagner /  € 14
Zonnige,. rustige fietsdag zonder echte bijzonderheden. In Sabile passeren we de meest noordelijk gelegen wijngaard van Europa (we zien nogal wat meest ...) en een veld levensgrote, aangeklede poppen. Er wordt toevallig net een groep mensen rondgeleid en soms is dat verwarrend, vooral met de oudere man die heel stil naast een pop in een auto zit en dan plots toch gaat bewegen.
De glooiingen in de weg worden langzamerhand iets steiler maar het blijft aangenaam fietsen.  De laatste dagen zien we erg veel ingestorte muren en huizen en de huizen die wel overeind staan zijn vaak in mindere staat. 
In Tukums blijkt de eerste camping gesloten maar bij Wagner, waar een schilder een beheerster oproept die hijgend komt aanfietsen, mogen we weer gebruik maken van de feesttent van het gastenverblijf. In het windstille (!) weer komen de muggen opzetten, ook omdat het gras tot half negen wordt gemaaid, zodat we ondanks de mooie avond tijdig de tent induiken.

Zaterdag 6 juni / 76.29 - 16.9
Riga / Riga city camping / € 11
Na een ontbijt met drie gebakken eieren, worst en stokbrood met gesmolten kaas gaan we op weg naar Riga. Onderweg verbazen we ons over de diversiteit aan bos onderweg: open - dicht, loofbomen - dennen, licht - donker. Eenmaal terug aan de kust fietsen we aanvankelijk kilometers lang rechtdoor over mooi asfalt. In Jurmala worden we door een villawijk geloodst met erg veel houten huizen, afgewisseld met prestigieuze panden in beton en steen, bij voorkeur op een ruim lapje grond en voorzien van veel bewakingscamera's en een hemelsblauwe Russisch Orthodoxe kerk.
Bij het uitrijden van de stad komen we op een gloednieuw fietspad dat nog niet helemaal af is: de zijwegen zijn niet te passeren zonder af te stappen van de fiets door de hier nu wel heel hoge stoepranden. Maar we schieten toch wel lekker op. Loeki valt een keer omdat ik plots moet uitwijken voor een telefonerende, niet-kijkende jongen op een fiets die plots 180 graden draait waarna ze tegen mijn achtertas aanrijdt. Gelukkig: behalve boosheid is er niets aan de hand. Het laatste stuk van de tocht naar Riga is het meest verschrikkelijk deel van onze hele vakantie: een smal fietspad, kronkelend, druk, waar tegenliggers niet opzij gaan, ook niet als ze met meerderen naast elkaar rijden, ouders met jonge kinderen die ons niet eens zien en zombie-achtige mountainbikers die overal doorheen scheuren, veelal ook zonder om de bocht te kijken. Eng, onaangenaam.
We zijn tijdig op de camping, een vlakte zonder schaduw. De voorzieningen zijn minimaal, zo bevinden de douches zich op een ander industrieterrein, maar bij de vriendelijke receptie zijn wel drie verschillende koude bieren te koop. We doen relaxed en zetten de tarp over de tent, vandaag om de zon uit de tent te houden. Daarna boodschappen in een super supermarkt. Intussen krijgen we van het thuisfront tips voor ons verblijf hier (dank Bernard).
Zondag 7 juni / 19.43 - 10.3
 Riga / Riga city camping / € 11
Rond vijf uur worden we gewekt door muziek die even later weer stopt, om half acht wordt de tent te warm om te blijven liggen en om acht uur zijn we een wasmachine aan het inladen: de eerste dag in Riga is begonnen.  Als alle activiteiten zijn afgerond fietsen we naar het centrum waar we beginnen met een uiterst sjieke koffie, geflankeerd door uiterst mooie en lekkere taartjes, bezorgd door een knipbuigende ober en uitzicht op een van de mooiste Jugendstil panden in Riga (en daar zijn er heel veel van): Alberta Iela is een droom, hier en daar voorzien van groen restauratiegaas.
Om de sfeer nog beter te proeven brengen we een bezoek aan het Jugendstil Museum: een appartement volledig ingericht volgens de mode van 1903 met in alle kamers dames in bijpassende kledij die ons vreemdelingen wegwijs maken. Erg aan te bevelen. Hetgeen hongerig maakt en om half drie genieten we van een late lunch die heel langzaam maar heel zeker wordt verzorgd op en terras waar veel mensen langs lopen en dus erg veel is te zien. Riga blijkt een indrukwekkende stad waar je aan een paar ogen eigenlijk niet voldoende hebt. En ondanks de drukte heerst overal rust: geen lawaai, geen gehaast. Na de lunch bekijken we voor € 5 p.p. de Sint Peterskerk, waar voornamelijk wat barnsteen zaken zijn uitgestald; wat teleurstellend. We besluiten de dag met een orgelconcert met moderne muziek in de dom. Overigens hebben we vandaag gezocht naar een vervangende broek voor mijn gescheurd exemplaar, maar mijn type en maat lijken hier niet in de mode. We zoeken verder.

Maandag 8 juni / 13.79 - 9.6
Riga / Riga city camping / € 11
Mijn telefoon is defect, hij laadt niet meer op; niet zo handig tijdens een vakantie waarbij het thuisfront zo nu en dan moet weten waar we zijn.  Daarom mijn telefoonkaart met internetverbinding maar in de reserve-telefoon gestoken.
In de stad doen we een Free Tour, een gratis rondleiding door de oude stad waarbij aan het einde van de tocht de gids een fooi verwacht. Erg leuk: een gids die goede verhalen goed weet te verhalen en zijn tour beëindigt in een restaurant waar ook Molenbier te verkrijgen is. Na afloop op jacht naar een fietsenmaker om de tierap om mijn voordrager te vervangen door een echte bout en naar een outdoor shop voor een nieuwe broek. In beide gevallen geslaagd: bij een fietsenmaker die enthousiast is over onze fietsen en in een winkel waar even later blijkt dat een andere klant bij onze fietsen heeft gewaakt omdat we ze niet aan elkaar hebben vastgemaakt (ik heb de indruk dat hij niet heeft gezien dat ze wel op slot staan): fietsen kunnen hier blijkbaar nogal snel van eigenaar wisselen.  Vanaf de 17de verdieping van de Academie voor Wetenschappen, een 'Stalin taart'  hebben we, als we eenmaal de juiste weg in het pand hebben gevonden, een groots uitzicht over de stad.
In en rond de markthallen, die vanmorgen tijdens de rondwandeling ten sterkste zijn aanbevolen, is werkelijk alles te koop: buiten worden zo schoenen, zonnebrillen, kleding en voedsel aangeboden, binnen zijn een aantal thematische hallen met vlees, vis kaas en groenten. Als we buiten een gerookt visje en een biertje willen nuttigen worden we bestraffend toegesproken; we begrijpen dat gebruik van alcohol buiten niet is toegestaan. We dolen nog wat rond en eindigen met een uitstekend maal in een door de ochtendgids (de man was zijn fooi waard) aangeraden restaurant, Valtera Restorans. Voor we gaan slapen bespreken we op de camping onze komende routes nog met een Belgische fietser die dezelfde kant op wil als wij maar nog niet zeker is over hoe te fietsen.
Dinsdag 9 juni / 93.68 - 14.8
Ligatne / Kanoe / € 15
We hebben vanmorgen meer dan een uur nodig voor de tien kilometer om Riga te verlaten: tientallen verkeerslichten staan op rood en we worden moe van het telkens weer onze last op gang te brengen. Het verkeer in de stad staat stil in kilometers lange files zodat we toch blij zijn er al fietsend langs te kunnen rijden. Tot aan de kruising met de A4, blijft de weg erg druk waarna redelijk eentonige bossen en een door veelvuldige reparaties erg hobbelige weg ons eindeloos verder voert. De weg is zo saai dat ons routeboekje de weg aanbeveelt als een "Äpfelbaum Allee' om maar iets opmerkenswaardig te kunnen opvoeren. Ropazi biedt ons een reden om van de fiets te stappen: we bekijken er een kerk die tegen de zin van de Russische overheid weer kerk werd en de ruïne van een burcht.
In Sigulda kunnen we eerst de camping niet vinden: er liggen een skischans en een bobsleebaan in de weg en vervolgens hebben we geen zin af te dalen  naar het rivierdal en morgen weer het dal uit te klimmen. Als we verder fietsen gaat dat over 27 kilometer Schrotterweg door het Gaujas National Park, waarin onze camping aan de rivier ligt. Het is al zes uur als we aankomen dus wordt het eten snel bereid en we slapen tijdig.



Woensdag 10 juni /  48.01 - 12.9
Sparini / Sparinu kalns / € 5
De aanval van misselijkmakende duizeligheid van gisteravond is nog niet over dus ik moet wat voorzichtig manoeuvreren. Misschien wordt dit wel veroorzaakt door de absolute rust hier; het was hier vannacht werkelijk volkomen stil, geen enkel geluid. De rustigste camping waar we ooit waren.
In de zon, zonder wind beginnen we aan het restant van de 27 kilometer Schrotterweg die aanvankelijk goed berijdbaar is maar steeds slechter wordt tot deze uiteindelijk slechts uit diepe rillen en groffe losse steenslag bestaat. Yuk.
De lunch op een charmant pleintje in Cesis doet ons deze misère vergeten waarna we de tijd nemen redelijk uitgebreid de indrukwekkende burcht te bestuderen. Uitgerust stijgen we door naar de camping, een grasveld bij Pension Sparinu kalns. Mooi gelegen, vriendelijk personeel en prima douche en toilet in het pension. En een grote hut waarin we de rest van de dag windvrij kunnen doorbrengen.

Donderdag 11 juni / 84.44 - 16.1
Valga / Aare Majutus / € 10
Als we vertrekken is het nog fris, maar dra breekt de zon door en in combinatie met heuvelop trek ik binnen vijf minuten mijn windstopper uit. De in het routeboekje aangekondigde 25 kilometer slechte weg omzeilen we door de autoroute naar Smiltene te benutten. We missen daardoor Rauna, maar 3 km verderop komen we weer op onze geplande route; volgens ons een verstandig besluit. Hobbelreparaties, een hobby in deze regio, maken het komende stuk asfaltweg voor mijn met zadelpijn belast achterwerk minder comfortabel. Kort voor Branti komen we op 200 meter hoogte, het hoogste punt van de route tot nu toe, weer volgens het routeboekje. Maar hierbij moet wel worden vermeld dat de hellingen rustig verlopen, comfortabel te beklimmen zijn en aangenaam lang dalend.
Zoals mijn GPS gisteren de verkeerde coördinaten had voor onze overnachting heeft hij nu hetzelfde met de ietwat verstopte koffiegelegenheid. Zo wordt het toch nog een beetje een zoekspelletje. De koffie wordt nl geschonken in een kelderrestaurant met twee tafeltjes buiten. Prima overigens, zowel de koffie als de bijbehorende taart.
Na Smiltene 45 kilometer saai rechtdoor naar Valka\Valga (de naam is afhankelijk van het land waarin het stadsdeel ligt), waar de opgegeven camping buiten het dorp inmiddels niet meer bestaat.
We doen hier boodschappen in het centrum waar hier en daar wel enig onderhoud aan de vele mooie houten huizen vereist is. Gelukkig biedt een pension in de stad zelf ook de mogelijkheid een tent op te zetten. Estland is economisch gezien dan ook het best presterende land van de drie Baltische staten  en we worden getroffen door de rust, ruimte en netheid van het Letse land. Alles keurig opgeruimd (met uitzondering van vervallen panden) en als ergens een onverzorgd stukje natuur is, is dat keurig begrensd, met ruim gemaaide bermen. 
Onze tent staat prima en we kunnen weer gebruik maken van de faciliteiten van het pension. Alleen nog even ruzie met de campingkat die onze tent als zijn woonstede wenst te beschouwen en zich niet laat wegjagen tijdens zijn verblijf tussen binnen- en buitentent.
Vrijdag 12 juni 74.93 - 1.9
Rouge / Oobikuoru / € 8
Ontbijt met ruim koffie, gebakken eieren en een hamburger. Het gebruik kunnen maken van een keuken heeft zijn voordelen. Direct buiten Valga wordt aan de weg gewerkt zodat we alle stadia van dit proces goed kunnen volgen: weghalen, aanbrengen van onderlagen zand, steen en leem, walsen enzovoorts. Alleen de asfalteermachine ontbreekt nog. Het gevolg is dat de wegen nu druk worden bevolkt door vol beladen vrachtwagens met zand. In Hargle drinken we koffie bij het kerkje, een nationaal monument dat wel wat zorg nodig heeft. Bij Vaste Roosa weer 13 kilometer Schrotterweg op hellingen tussen 8 en 13 %; passerende auto's rijden heel langzaam maar werpen meters stof op en dezelfde grote vliegen cirkelen kilometers lang om ons heen. Dat haalt het luie zweet wel uit ons weg, maar later is het weer goed fietsen op mooie, rustige wegen.
In Rouge kamperen we in een vakantiepark, voornamelijk bestaand uit kleine hutjes. Ons deel van het terrein, inclusief sanitaire voorzieningen, hebben we volledig voor onszelf. De voorzieningen zijn  ook hier weer uitstekend. De grote campingkeuken wordt ook alleen door ons gebruikt. Naast de camping ligt een oude watermolen, iets verderop wordt op een hoogte een deel openluchtmuseum opgebouwd in een publiek toegankelijk terrein. Rond tien uur vluchten we de binnentent in : mug alert.

Zaterdag 13 juni / 88.12 - 16.2
Voopsu / Eve Puhketalu / € 30
Zonder zon opgestaan: we zijn er bijna verontwaardigd over. De in het routeboekje aangekondigde verschrikkelijke stijging naar Haanja valt nogal mee; hij is eenvoudig te begaan: stukje omhoog, stukje vlak en dat in de herhaling. Alleen ontbreekt het beloofde uitzicht. Al met al zijn we vroeg in Vastseliina waar in middeleeuwse gewaden geklede dames in een deuropening staan. We stoppen en belanden zo in een aardig, beeldend museum (met teksten in het Engels!) en een kasteelruïne.
We zijn in en middeleeuws bedevaartsoort: drie engelen zouden hier een heilig kruis vrij zwevend in de ruimte van de kapel hebben gehangen. In ieder geval een aangenaam stukje geschiedenis, vorm gegeven met EEG subsidies dat goed wordt bezocht. De bijbehorende kiosk stilt onze trek met aardappelsoep en pannenkoeken zodat we kwiek aan het vervolgtraject, kleine steile puistjes van heuvels, kunnen beginnen. Het laatste stuk van de route van vandaag noodt slechts tot kilometers maken door een bos, ook hier omcirkeld door talloze vliegen die zich niet laten afschudden. Onderweg passeren we nog een oude zandgroeve waar Eenmaal op de camping klaagt de eigenaar zo over het verloren seizoen dat we besluiten een miniappartement te huren, wel met eigen terras en bijbehorend meubilair. Hij verleidt ons ook 's avonds naar een optreden te gaan van de Estse countrygroep "Justament". Ze hebben hier een goede naam maar er is niet veel publiek. Als de volksdansgroep die ook een voorstelling geeft weg is wordt het zelfs helemaal rustig, wat hun optreden overigens niet beïnvloedt; ze gaan dapper door.
Tijdens het optreden worden we uitgenodigd door een vriend van onze gastheer om morgen de middag door te brengen in zijn 'Black sauna', een sauna waarin de rook niet door een schoorsteen wordt afgevoerd maar juist door de sauna geleid. Volgens zeggen cultural heritage en Kalle is er erg trots op; bovendien bevindt zijn sauna zich op heel korte afstand van onze verblijfplaats zodat we er per fiets heen kunnen rijden. We aarzelen even maar gaan uiteindelijk op zijn aanbod in; we hebben de tijd immers aan onszelf.
Zondag 14 juni / 15.04 - 14.1
Voopsu / Eve Puhketalu / € 30
Vanmorgen uit kunnen slapen, waarna blijkt dat we weer een stralende dag tegemoet kunnen  zien. Maar eerst met de eigenaar van het complex naar een bankomaat in Rapina, een aantal kilometers verderop. Daarna geen haast omdat de timing voor het bezoek nogal onduidelijk is; een niet-geplande niet-fiets-dag is toch heel anders dan onze standaard daginvulling. Onze gastheer geeft ons intussen een rondleiding over zijn terrein, een mooi complex, zelf ontworsteld aan verwaarloosde weilanden. Hij vertelt dat het onbewerkte hout dat we overal zien toegepast zo'n 10 jaar meegaat en daarna moet worden vervangen. Maar, zoals zijn vriend Kalle later zegt: "Wood is no problem". Het lijkt erop dat elke Est wel ergens een stuk bos tot zijn beschikking heeft. En we komen te praten over Paul Maitlin, een officier in de Estse Waffen SS. Volgens Indrek was dit deel van de SS primair gericht op bevrijding van Estland van Rusland maar in het bijbehorend fotoboek laat een generaal zich nog in 1999 fotograferen in Duits Wehrmachtuniform inclusief alle bijbehorende onderscheidingen.

 Het kost wat tijd om de black sauna goed warm te krijgen, waarbij de aanwezigheid van een dronken vriend in gezelschap van een erg jonge vriendin  niet echt helpt. Uiteindelijk belanden Loeki en ik samen in de sauna waar een houtkachel zonder afvoer naar buiten brandt. Erg aangenaam. Kalle geeft ons 's avonds nog een rondleiding door zijn huis etc. zodat we pas rond half tien beladen met paddenstoelen, limonadesiroop en zelfgemaakte wijn naar ons slaapverblijf terugkeren.
Maandag 15 juni  / 78.3 - ?
 Tartu / Kulaistemaja Randur / € 20
Na een hartelijk afscheid van onze gastheer, die ons aanraadt een andere route te berijden dan we van plan zijn gaan met een stevige tegenwind richting Tartu. Eerst bezoeken we in Räpina de bezienswaardigheden uit ons routeboekje (kerk, fabriek, park), aangevuld met een bezoekje aan een keramiek atelier. 
In Mooste verlaten we de route even om een Gutsanlage te bekijken: vroeger zowel als nu een compleet bedrijf, al zijn de doelstellingen intussen gewijzigd: niet langer staat de boerderij met alle denkbare voorzieningen centraal maar congresgelegenheid en ecologie vormen nu het hoofdthema in deze uitstekend verzorgde omgeving. Lunch in een wegrestaurant in Ahja; we zijn wel gecharmeerd van deze gelegenheden met een variant op het Franse Plat du jour: eenvoudig, smakelijk en met een prijsplaatje waarvoor je zelf niet kunt koken. Onderweg veel margrieten, uiteraard lupines en talloze andere bloemen, veelal in paarse tinten.
Tartu betreden we, fietsend langs modern vormgegeven nieuwbouw. De 'camping', een pension met kampeermogelijkheid in een tuin vol bloemen waar onze tent net tussen past, is snel gevonden. Niet alleen door ons: de Belgische fietser die we in Riga hebben ontmoet heeft ook zojuist zijn tentje opgezet. Gebruik van de keuken is inbegrepen in de overnachtingsprijs van € 10 p.p. en we brengen daar de avond genoeglijk gedrieën door. Fietsers en kampeerders hebben altijd stof tot praten.
Dinsdag 16 juni / - - -
Tartu / Kulaistemaja Randur / € 20
We laten ons ontbijt verzorgen door de pensionhoudster(s, we zijn er tijdens ons verblijf niet in geslaagd er achter te komen hoeveel er eigenlijk zijn) en daarna op weg om mijn telefoon te latenrepareren en visa aan te schaffen voor ons tweede verblijf in Rusland. We hebben bewust niet voor een double entry visum gekozen omdat we ons niet vast wilden leggen op de termijn van 30 dagen waarbinnen een dergelijk visum moet zijn geconsumeerd. Gelukkig is het personeel zowel in de ambassade als op het visumbureau klantvriendelijker dan in Den Haag; de ambassade verwijst ons naar een het visumbureau en als de mevrouw merkt dat we geen idee hebben waar ze het over heeft verlaat ze haar cel en zorgt dat we dat even later wel doen. Op het visumbureau kunnen we zonder afspraak terecht bij wederom uiterst vriendelijk personeel. Er moet het een en ander worden aangepast aan de formulieren die we al bij ons hebben, onze uitnodigingen moeten worden geverifieerd, het aanvraagformulier overgedaan op een Ests formulier, het uitreiktempo teruggebracht van 7 dagen naar 3 dagen en het meiske worstelt met alle Nederlandse gegevens ('s-Hertogenbosch is een lastig woord). Een uur later zeggen we elkaar hartelijk goedendag, dergelijke ervaringen binden. Het repareren van mijn telefoon zou 7 dagen duren, dat doen we dus maar niet.
We lunchen onder het beeld van 'de kussende studenten' en proberen daarna een stadswandeling te volgen (bij de Toeristeninfo is men wat kort van stof: hier is de folder. Goedemiddag), belanden in een botanische tuin (een aanrader), bekijken op het postkantoor verpakkingsmogelijkheden voor het naar huis zenden van overtollige kaarten, brochures, folders, souvenirs etc. etc., komen terecht in een 'British pub' (het verschil met een US-bar is ons niet geheel duidelijk) waar boven de urinoirs lederen kussen aan de muur zijn gehangen ter ondersteuning van het vermoeide hoofd en volgen onze reisgids naar de gun-powder keller, een restaurant in de vestingwallen met een plafond op 16 meter hoogte: een aangename verblijfplaats.

Woensdag 17 juni / - - - 
Tartu / Kulaistemaja Randur / € 20
Onze verblijfplaats ligt zo dicht bij het centrum dat we ook vandaag weer te voet gaan. Onze taakjes vandaag: formulieren printen die ik per email heb ontvangen faxen en en een pakket  materiaal dat mijn fietstas doet overlopen naar huis sturen. Printen gaat heel eenvoudig: een medewerkster van de VVV is bereid mijn doorgezonden email te ontvangen en een afdruk te maken. Op het postkantoor (ons pakket blijkt maar liefst 4 kilo te wegen, mijn fiets zal lichter worden) blijkt niet over een fax te beschikken maar het naastgelegen hotel biedt uitkomst. Service staat hoog geschreven in Tartu, we zijn onder de indruk.
Daarna vervolgen we onze gisteren niet voltooide stadswandeling. Overal in de stad komen we jonge mensen tegen met bloemen; het blijkt iets te zijn met einde cursusjaar en examens. Als het begint te regenen duiken we het universiteitsmuseum in, gevestigd in de ruimtes van de vroegere dom en eerder nog universiteitsbibliotheek; een omgeving die mij als oud-bibliothecaris altijd aanspreekt. Omdat het nog steeds niet droog is lunchen we in het nabij gelegen lieflijke paviljoentje; een van de vier tafeltjes komt juist leeg als we naar binnen komen. Verder dwalend belanden we op een markt en uiteindelijk weer in de pulverkeller.

Donderdag 18 juni / - - -
Tartu / Kulaistemaja Randur / € 20
De hele dag miezerregen.  We vieren het bezit van onze nieuwe visa met een grote hamburger en duiken weer onze tent in waar we de rest van de dag lezend doorbrengen.

Vrijdag 19 juni / 114.68 - 16.3
Esna / Esna Karavan / € ?
Na het ontbijt kost het enige moeite een der 'schuifelvrouwtjes', onze pensionhoudsters, te overtuigen dat we alleen weg kunnen als zij het hek voor ons ontsluit. We verlaten de nu tijdelijk de R1 Europafietsroute omdat we Tallin willen zien. Aanvankelijk fietsen we door en landschap met velden vol erwten en tuinbonen over landwegen, maar na Tabivere besluiten we de grotere weg te blijven volgen: er is weinig verkeer en de weg is prima. In Jogeva, de saaiste stad tot nu toe, lunchen we op een verlaten goederenstation uit de regen en de wind. De tocht naar de camping in Esna verloopt goed tot de laatste 12 kilometer: een bijna niet te befietsen pad met verse losse steenslag en zand. Als we om 7 uur op de camping aankomen blijken we geheel alleen, zelfs de beheerder is afwezig.
We eten de paddenstoelen die we eerder van Kalle kregen op een rustige plek onder een afdakje en na de afwas, waarna het water op is, begint het voor de derde keer deze dag te regenen.

Zaterdag 20 juni / 98.61 - 11.9
Tallin / Harbour camping / € 15
De eerste taak van vandaag: het feliciteren van mijn broer met het huwelijk van zijn oudste zoon. Daarna richting Tallin, waarbij we de oorspronkelijke geplande 120 kilometer terugbrengen tot 95; het doel is vandaag belangrijker dan de route. Het gevolg is dat we bijna de hele dag in de regen langs grote akkers en weilanden fietsen. Veel huizen zijn hier al in Zweeds rood geverfd en het aantal Volvo's neemt substantieel toe. Ik vind dit nog wel aardig, Loeki is iets minder blij. We zien, behalve de normale hoeveelheid dode vogels, ons eerste rendier: 110 meter voor ons steekt hij/zij rustig de weg over en blijft dan ook nog staan om ons de gelegenheid te geven goed te kijken.
Tallin is groot en begint kilometers ver voor het centrum, te bereiken via grote brede wegen.
De eerste camping, Tallin City camping,  blijkt een grote asfaltvlek op een industrieel complex, uitsluitend gericht op campers en caravans. Waarna we ons richten op de Tallin Harbour camping, gelegen naast de haven (de naam zegt het al) waar naast asfalt voor gemotoriseerde kampeerders wel gras en picknicktafels aanwezig zijn. En een restaurant waar onder ander pizza's verkrijgbaar zijn.
Na het eten komt plots zeemist opzetten; binnen enkele minuten loopt het zicht terug van kilometers naar meters; indrukwekkend.

Zondag 21 juni / 16.59 - 12.7
Tallin / Harbour camping / € 15
Eerste taak van vandaag: douchen. Het kan weer, zij het dat een douchebeurt hier € 2 kost. De camping is rustig en meeuwen en kauwtjes loeren op ons en andermans afval. Daarna was en ontbijt; in deze volgorde kunnen we eerder de stad in. Probleem is dat de zon niet echt schijnt en de was dus ook niet echt droogt. En dat terwijl we vandaag het KuMu, het toonaangevende Ests museum volgens onze zegsman thuis, moeten bezoeken; morgen, maandag is het gesloten.  

 Rond een uur kunnen we, via de Tourist Info, naar het KUnstMUseum. Het museumgebouw is prachtig, heel mooi gelegen in een fraai park (om maar eens wat lovende bewoordingen te gebruiken), het tentoongestelde materiaal heeft wel erg veel binding met Estland. De afdeling moderne kunst met Robert Pettitbon en Marko Mäetamm spreekt ons in ieder geval het meest aan. De laatste is zo nu en dan hilarisch. Bekijken als je ooit de kans krijgt! Later in het park is het aangenaam wandelen; de overige musea die hier te vinden zijn slaan we maar even over. 
Later op de camping wordt duidelijk dat na een kapotte telefoon we nu de beschikking hebben over geen telefoon; de tweede ligt waarschijnlijk ergens in het park. Onhandig in de communicatie met het thuisfront.
Maandag 22 juni / 22.38 - 14.0 
Tallin / Harbour camping / € 15
Na een heel natte nacht vanmorgen afscheid genomen van een Frans echtpaar dat al fietsend uit Rochelle is gekomen en nu op de terugweg is. Dat zijn nog eens afstanden! 
Als ik bij een dealer mijn telefoon wil laten repareren vraagt deze € 200 voor en nieuw moederbord. Dat is me te gortig dus koop ik even later een Nokia voor € 55. En deze man vraagt € 75 voor de reparatie. We laten het ding daarom achter, met het plan dit op te halen als we terugkomen uit Rusland.
Ook in Riga doen we een Free Tour onder begeleiding van een meisje met een wel heel duidelijke stem. Minder informatief dan in Riga, maar wel grappig: 'Let's wok' (let us walk). Na de warme lunch, dan hoeven we vanavond niet te koken, lopen we door het oude deel van Tallin dat niet in de rondleiding is meegenomen.
Tallin blijkt te beschikken over veel stadsmuur en torens en trekt per jaar 4 miljoen toeristen, op een totale Estlandse bevolking van 1,3 miljoen. Vandaar het onwaarschijnlijk aantal souvenirwinkels in de stad. De toeristen komen niet voor niets: het centrum is mooi, met talloze straatjes en steegjes veelal geplaveid met keien. De stad is fleurig, kleurig, niet ondergedompeld in lawaai, en over het algemeen goed onderhouden. En er zijn heel stille plekjes, zoals het oude Dominicanerklooster, het oudste stenen gebouw van de stad.
Op de camping, waar het overigens ook na een zonnige dag niet warm wil worden, komen we 's avonds bij van alle indrukken van de afgelopen dagen; het contrast tussen de drukbevolkte steden en het stille platteland is telkens weer groot.
 Dinsdag 23 juni /  52.65 - 15.04
Kahala / Hiee Talu / € 10 
Wakker geworden met prachtig weer; rustig ontbijt in de zon, ingepakt en weer op de fiets. Wonderbaarlijk dat na een paar rustdagen de fietsspieren toch weer even moeten worden opgepept. Omdat ik graag een Estlandse cache wilde rapen (weer een land groen op mijn kaart) verlaten we Tallin via een industriegebied, deels parallel aan, deels op een snelweg.
De cache ligt bij een molen die deels is ingestort maar waarbinnen een moderne glazen ruimte in de vorm van de molen is gebouwd zodat het lijkt of hij uit zijn oude omhulsel is gegroeid. Even later maken we een kleine omweg om de grootste waterval van Estland, de Jägela juga met een hoogte van 12, te bekijken. In een seizoen waar veel water in de rivier staat wat indrukwekkender dan nu volgens de foto's op het informatiebord. In Joelathme bewonderen we de glas-in-lood-ramen in een van de oudste kerken van Estland, al hebben we weinig tijd om ze te bewonderen, de dienst staat op het punt te beginnen. Tegenover de kerk is een oorlogsmonument waar vandaag een gewapende burgerwacht in militair uniform een wake houdt.
Boodschappen in Kuusalu en dan naar de camping die ons gisterochtend is aangeraden: Hiee Talu in Kahala. We passeren de 2500 kilometergrens, nooit eerder hebben we een dergelijke afstand in een vakantie afgelegd. Op de camping, erg mooi gelegen en met prima voorzieningen, is die avond een feest. De eigenaar houdt blijkbaar van houtsnijwerk: overal in de tuin staan en hangen houten beelden. We worden uitgenodigd voor dans en vuur. Het eerste laten we aan ons voorbijgaan, het is ons ondanks alle lessen nooit gelukt een aanvaardbare presentatie neer te zetten, maar ik mag tevoren wel mee in de herensauna waar we uitgebreid praten over de dreiging van Rusland zoals die in de Baltische staten wordt gevoeld. En bij de opflakkerende vlammen wisselen we met de andere gasten vakantie-ervaringen uit.

 Woensdag 24 juni / 43.79 - 16.1
Kahala / Hiee Talu / € 10
Het heeft de hele nacht gestortregend zodat we besluiten maar een extra dag hier te blijven, Zo kunnen we ook weer eens echt uitslapen. Als het droog wordt gaan we naar Viru Raba in het nabijgelegen Lahemaa national park. 
Hier is een wandeling van 3,5 kilometer uitgezet, volledig over een plankier door een veen- en moerasgebied. Heel erg mooi en erg rustig met een breed scala aan planten en bloemen. Jammer van de onweersbui die ons halverwege overvalt. Hierna fietsen we om het Kahala meer, op zoek naar voedsel waarvoor echter geen enkele  gelegenheid, winkel of restaurant, te vinden is, zodat we uiteindelijk in dezelfde winkel belanden als gisteren.

Donderdag 25 juni / 51.65 - 15.3
Oandu / Oandu nature centre / -
De tent droog ingepakt en ondanks de miezerregen hebben we een mooie tocht in een aangename afwisseling van huizen, bossen en weilanden. We houden halt in Illumäe voor het kerkje, mooi maar met een orgel in deplorabele staat. Verderop, in Palmse, brengen we nogal wat tijd door in een oude Herrengut van Von Polze. We wandelen over het landgoed, door de orangerie en de walled garden waar duizenden madeliefjes het gras wit kleuren, lopen door het huis (veel Von Polzes op nogal matige schilderijen) en lunchen in het restaurant zodat we vanavond in dit niet zo bijster goed weer een broodmaaltijd kunnen nuttigen.
In het bij het landgoed behorende informatiecentrum worden we gewezen op de vrije campings van het landschapsbeheer. En zo zetten we onze tent op in Oandu op zo'n kampeerplaats, niet ver van Vosu, een badplaats vol vakantiehuisjes.
Het is intussen droog en we beginnen rustig, eten wat, hakken hout voor ons kampvuur en genieten van de stilte tot de lokale jeugd besluit hier ook de avond door te brengen. Naarmate er meer mensen komen neemt ook het geluidsvolume toe, inclusief radio. Rond 10 uur hebben we genoeg gehoord, pakken onze tent op en verplaatsen die 150 meter. Om half elf liggen we op onze matrasjes en hebben een prima nacht.

Vrijdag 26 juni / 92.23 - 15.6
Saka / Saka cliff hotel / € 6,40
Vandaag een dag van uitersten. Het eerste deel van de route, langs de kust vanaf de kapel van Vainupea, uiterst lieflijk gelegen, tot aan Kunda is misschien wel het mooiste stuk tot nu toe: de Oostzee in verschillende tinten blauw, gelardeerd met rotsblokken, lieflijke, verzorgde huisjes, mooie stranden enzovoorts.
Kunda is dan plots desolaat, verval slaat overal toe, met lege fabrieken, waaronder een heel groot complex, en slecht onderhouden flats. Na 12 kilometer langs de grote weg, vanwege  de hoge ligging wel met uitzicht over zee, komen we weer in een meer afwisselend landschap. Uiteindelijk belanden we bij het Cliff Hotel in Saka, een goede camping bij een gerestaureerd oud pand met prima keuken in de kelder. We zetten de tent op aan de rand van de klif, met zeezicht van grote hoogte.
Zaterdag 27 juni / 65.21 - 15.5
Laagna / Hotel Laagna / € 9
We vertrekken met schitterend weer: zon, rugwind, schitterend landschap en het enige geluid dat we horen is dat van vogels en van onze banden op het asfalt. De Oostzee is bij deze belichting echt blauw, indigoblauw met mooie vergezichten vanaf de steilkust over een volkomen lege zee.
Voorbij Silumae maken we een korte omweg voor het monument voor de Slag bij de Blauwe Bergen (Narva), waar in 1944 100.000 mensen omkomen. Bij het monument is ook een gedenkteken voor Nederlandse Waffen SS soldaten 'die hun plicht vervulden'. We vinden het wat raar om te zien dat een groep Duitsers selfies aan het maken is op deze locatie.
Vandaag twee caches; een bij een waterval die in de zomer, nu dus, droog valt en een ander in de ruïne van een in 1944 volledig uitgebrand theater. Binnen de muren, die alle nog intact zijn, groeien nu bomen.
De camping  in Laagna ligt aan een meer, erg rustig en alle faciliteiten zijn min of meer aanwezig. Wel zorgt de aanwezigheid van slecht 1 toilet en 1 wastafel voor wachttijden, maar wij hebben geen haast.

Zondag 28 juni / 45.50 - 15.3
Olgina / Vana Olgina Móis / € 10 (+ € 2 per douche)
Vandaag het laatste stukje Estland. Omdat dit echt maar een kort stukje is slapen we uit en breken daarna op ons gemak de tent af. We maken een extra tripje via Narva Joesuu langs de kust, we zullen de Oostzee een tijdje niet meer zien, en de Narva, de grensrivier tussen Estland en Rusland. Het is hier echt een recreatiegebied: datsja's, hotels in alle prijsklassen en uitvoeringen en verbrokkeld beton uit de Sovjetperiode. 
In de haven worden we, omdat we uit Nederland komen, aangesproken door een man die ons vol trots het in- en exterieur van zijn boot, de Bumble Bee, laat zien, recent gekocht in Monnickendam en in drie weken hierheen gevaren. Het schip zal worden gebruikt om toeristen te plezieren.
We lopen hierna nog even het strand op, goed verstopt achter een vuurtoren en lunchen met een prachtig uitzicht op de zonovergoten monding van de Narva en de (Russische) overzijde van de rivier waarop alle vaartuigen ervoor zorgen niet de door talloze bakens aangegeven grens te overschrijden.
Bij vertrek vraagt Raitis Syatsdie nieuwsgierig is naar onze route naar Sint Petersburg. Hij is het hoofd  van Vidzeme Tourism en is met zijn organisatie op zoek naar een rustiger, minder gevaarlijke en drukke route dan de huidige. Hij geeft ons alternatieven voor onze geplande trip, waarbij met name het traject bij Gostilizy  langs de kanaalweg interessant lijkt.
We hebben de camping weer voor onszelf, een weide met banken, tafels, zwembad, volleybalveld, een openlucht museum en overdekte zitplaatsen. De € 2 die we hier voor een douche moeten afrekenen is intussen redelijk standaard, we hebben dat al op meerdere plaatsen moeten betalen.
De middag brengen we door in Narva met een bezoek aan de Hermann burcht, uitzicht op de vesting Ivangorod en een voorlopige verkenning van de grensovergang.
Maandag 29 juni / 81.60 - 16.5
Kummolowo / vliegveld / -
We vertrekken tijdig maar bij de grensovergang is het even zoeken naar de doorgang voor voetgangers en fietsers. Als we die gevonden hebben moeten we aan de Russische grens dit keer zelf ons registratieformulier invullen. Toevallig heb ik net gisteravond in een verloren moment de aanwijzingen in een gidsje gelezen zodat we binnen 20 minuten het ene land uit en het andere land in zijn. De toe/afvoerweg voor fietsers en voetgangers wordt aan de Russische zijde gebruikt als parkeerplaats en samen met de bestrating, hier is de afgelopen decennia geen onderhoud meer gepleegd, doet dit ons het allerergste vrezen voor de rest van de tocht. Dat blijkt volkomen overbodig. Een groot deel van de dag rijden we op de vluchtstrook van de E20, die, zeker in het begin, erg rustig is. Ook later. als de verkeersdrukte toeneemt, voelen we ons absoluut niet onveilig.
Als ik in Kingisepp mijn eerste roebels wil pinnen blijkt dat er twee soorten automaten zijn: een voor het opladen van telefoon en voor het boeken van reizen en een die wel functioneert als geldmachine. Ik sta dus achter de verkeerde, maar mijn wanhoop wordt opgevangen door iemand die me in het Engels het verschil duidelijk maakt. De monumentale kathedraal even verderop wordt van binnen geheel schoongemaakt door vrijwilligers die volop met stofdoekjes, plumeaus en emmers water aan de gang zijn. 
Bij Gurlëvo verlaten we de inmiddels drukke E20 maar het landschap waar we doorheen fietsen verandert niet: eindeloze (fleurige) hooivelden met bomen aan de einder. In Ratchino maken we foto's van de ruïne van een kerk en daarna gaan we op zoek naar onze slaapplek. Na eerst in een, van buiten niet als zodanig herkenbare, miniwinkel nog wat bier te hebben gehaald (dat later alcoholvrij blijkt te zijn).
Over een gravelweg hobbelen we naar het vliegveld van Kummolowo, waar we zoals beschreven in ons routeboekje, hartelijk welkom worden geheten. De voorzieningen zijn minimaal (zo is het toilet niet voor niets ver van de bewoning geplaatst) maar de bewaarder maakt met zijn vriendelijkheid dit alles verwaarloosbaar. We krijgen een grote plank om onze tent op te zetten, worden rondgeleid over het vliegveld, hij maakt foto's van ons beiden en brengt ons een grote beker bosaardbeitjes. Duidelijk is wel dat we het allen jammer vinden dat we elkaars taal niet spreken. En voor dat alles wil hij niets in retour.

Dinsdag 30 juni / 95 - ?
Strel'Na / Baltic hotel (dependance)/
Ook op Loeki's verjaardag zijn we snel weg: Sint Petersburg trekt. Met uitzondering van een klein stukje weg waar geen weg meer is fietsen we door een landschap, deels boerenland, deels bossen zonder enig uitzicht. Voor het museum in de ruïne van het fort bij Koporye zijn we te vroeg en we besluiten door te fietsen. Aan het einde van een lang doorlopende helling hebben we een boeiend uitzicht over de eindeloze vlakte onder ons met als enig teken van leven drie energiecentrales aan de horizon.
Om de drukke snelweg te vermijden besluiten we, zoals aangeraden, langs het toevoerkanaal van de fonteinen van Peterhof te rijden. De aanloop vanuit Globicy is prima maar even later volgen slechte stukken: 2 kilometer stofverspreidende kuilen, gevolgd door nog eens drie kilometer leemweg waarin bosbouwverkeer diepe, nog vol water staande gaten heeft gereden. Ik houd wel van  mountainbikepaadjes maar Loeki's enthousiasme is aanzienlijk geringer. Later gaat de weg over in asfalt, helaas wel Russisch asfalt dat niet echt is bijgehouden en dijt de begroeiing uit over de smalle weg die ook nog eens wordt gebruikt voor werkverkeer. Niet echt hoopgevend voor de toekomstige staat van deze weg. Vandaag voor het eerst dwars-scheuren in de weg gezien: meters lang en soms erg diep. Je ziet dan auto's op je af stuiteren of  ijlings de berm induiken. In Peterhof gaan we op zoek naar Camp Tom waarheen via smalle wegen wordt verwezen; aan de drukte is te merken dat we in een stedelijke omgeving zijn aangekomen. De borden 'camping' volgend  belanden we echter bij de dependance van het Baltic hotel, in feite het perscentrum  van het Russisch Na
tionaal Congrescentrum in het naastgelegen Constantine palace, een camperstelplaats met gras voor tenten. Als ik het goed begrijp zijn wij fietsers drie en vier die hier kamperen. We besluiten de dag in een sushibar waar we toch nog een beetje een verjaardagsgevoel krijgen.
By op
Labels: , , , ,

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)