woensdag 14 oktober 2015

Van koolzaad naar heide (IV) - Fietsen langs de Oostzee

Van Mei tot en met Augustus fietsten we min of meer langs de Oostzee. Voor ons de eerste keer dat we zo lang weg waren

Deel 4 - Zweden

Zondag 19 juli / 31.84 - 14.9
Umea / Umea camping / Sk 310 (€ 34)
Om kwart voor zes is de camping nog erg rustig: alleen de schoonmaker is ook op. Hij blijkt Finland niet als vriendelijk te ervaren: 'Finnen zijn nooit blij'; hij wil dan ook weg, bij voorkeur naar Noorwegen. We zijn mooi op tijd bij de ferry maar mogen zo ongeveer als laatsten aan boord, wat inhoudt dat de stoelen binnen allemaal bezet zijn. De zee is glad als een spiegel en er is geen activiteitenprogramma aan boord, een lekker rustige overtocht dus. Het grootste deel van de drieëneenhalf uur die dat duurt brengen we lezend door in een krakende stoel, zo nu en dan wegdommelend.  In Holmsund zijn we snel van boord en zonder problemen bereiken we de camping waar, ondanks de hoge prijs, alles verder afzonderlijk moet worden afgerekend: warm water voor de afwas, douche, de amper overdekte campingkeuken is te vies om aan te zien, voor drinkwater moeten we de hele camping over en internettoegang kan worden verkregen tegen tarieven van 10 jaar geleden. Typisch een geval van gunstige ligging en gebrek aan concurrentie lijkt ons. Een winkelcentrum ligt op fietsafstand en na een handwasje met koud water doen we hier boodschappen.

Maandag 20 juli / 71.79 - 15.9
Nordmaling / Swecamp Rödviken / Sk 100 (€ 11)
Vannacht hebben we om half drie de tent verplaatst. Praktisch naast ons produceren een paar zeer dronken motorrijders urenlang zoveel lawaai dat oordoppen niet helpen. Overigens worden ze na onze verplaatsing toch uitgezet. Toch zijn we tijdig op, we willen deze camping, de slechtste tot nu toe, zo snel mogelijk achter ons hebben. Vanwege ons besluit niet naar Noorwegen te gaan, we zijn bang dat Loeki's knieën dat echt niet aankunnen, zijn we nu op de terugweg naar huis. Een wat merkwaardige gedachte. In ieder geval komt de zon nu van de ander kant.
We slagen er in  de E4, de grote Noord-Zuid route in Zweden en soms de enige doorgaande weg, vandaag helemaal te vermijden via een mooie route; lupines, voornamelijk paars, blijken ook in Zweden overvloedig voor te komen. Aan het eind nog 12 kilometer onverhard, maar wel goed te befietsen. Lunch vanmiddag op een bankje op een kerkhof. Dat zijn altijd prima plekjes: rustig en meestal vers water bij de hand. Later op de middag een stop op een compleet ingerichte picknickplek waar klaarblijkelijk al in geen maanden iemand gebruik van heeft gemaakt. Bij een apotheek in Hörnefors schaffen we voor Loeki een set mooie zwarte kniebanden aan die best wel goed helpen.
Kort voor de camping doen we boodschappen. Bij het verlaten van de winkel worden we aangesproken: of we op de E4 wel opvallende kleding willen dragen. We stellen de mevrouw gerust (al denken we wel dat je hardstikke blind moet zijn om onze bepakte fietsen niet te zien) waarna ze Gods zegen over ons uitspreekt en 'May the angels protect you'.
De camping biedt, op Wifi na, alles wat we nodig hebben, al is het in verouderde toestand, maar daar is de prijs dan ook naar. We hebben uitzicht op een klimparadijs en een verlaten, dichtgegroeid zwembad. Een Nederlands echtpaar met een four wheel drive spreekt zijn bewondering uit over onze 'prestatie'. Ons vaste antwoord is dan dat we toch niet veel meer doen dan op ons gemak de pedalen rondduwen.

Dinsdag 21 juli / 82.16 - 14.6
Överhörnäs / Överhörnäs camping / SK 150 (€ 16)
Het is aangenaam warm als we wakker worden en we zijn vroeg weg. Eerst nog even terug naar het dorp voor boodschappen, we zullen vandaag niet veel winkels tegenkomen, en daarna al snel bij onze eerste stop: Olofsfors Bruk, een voormalige ijzersmelterij/gieterij, nu museum en cultureel centrum. We zien alleen de buitenkant die zoveel mogelijk intact is gelaten want het museum opent pas om elf uur en dan zijn we al bij onze tweede attractie: een fraaie stroomversnelling; even met de voeten in het ijskoude water. De talloze rivieren en stroomversnellingen in deze regio zijn er wel de oorzaak van dat hier zoveel ijzergieterijen waren gevestigd: de benodigde energie was goedkoop en beschikbaar en het erts was eenvoudig aan te voeren.
Een fantastisch mooie tocht vandaag; de weg is misschien niet overal even goed, veel breuksteen, maar de natuur pronkt met bossen en kleine poelen met kristalhelder water, vol afwisseling en de kleine hellingen zorgen voor vergezichten. We komen urenlang niemand tegen op deze trip door het binnenland: zo proberen we de E4 te vermijden. Soms is er echter geen alternatief en daarom fietsen we zo'n drie kilometer over een smalle vluchtstrook, met zo nu en dan erg nabije vangrails en de Zweedse ribbels die het verkeer moeten waarschuwen als het van de weg raakt, terwijl het drukke verkeer op centimeters afstand langs raast. Erg onprettig maar even daarna kunnen we deze snelweg af, is het weer rustig en plukken we handenvol bosaardbeitjes voor onze lunch.
Vandaag bezoeken we twee kerken, beide met grote orgels: een kleinere, verstilde in Arnäsvall en een grote, achthoekige kerk in Överhörnäs, schitterend gelegen boven op een heuvel met vrij uitzicht over het meer waaraan ook de camping, op fietsafstand van het dorp,ligt en dus ook van de supermarkt en geldautomaat. Ook hier weer motorhomes en caravans, en twee tenten.

Woensdag 22 juli / 88.17 - 15.5
Solleftea / Risön / Sk 240 (€ 26)
De was die we gisteravond hebben gedaan is nog niet droog dus we maken  snel gebruik van de droogtrommel terwijl onze tent droogt. Door het heuvelachtig karakter van de eerste helft van de dag, deels over steenslagwegen, zijn we rond half een wel aan een stevige lunch toe. Dan kunnen ook de regenjassen uit. Hierna komen we in een brede vallei, landbouwgebied, en aan het einde van de dag breekt zowaar de zon door. Ik houd wel van akkers, ik mag graag raden wat er nu weer op het veld groeit. 
Als we in Solloftea aankomen zien we de camping diep onder ons liggen en razendsnel zijn we beneden. De camping is volledig volgeboekt maar gelukkig ziet iemand in dat een kleine tent en twee fietsen niet per se een volledige kampeerplek nodig hebben. Fijn, anders had ik die net voor de poort neergezet, we zijn best wel moe. In de stad vindt een meerdaags cultureel festival plaats. Dat merken we tijdens het eten als een zanger pogingen in het werk stelt zijn stembanden aan het publiek te laten zien; niet zo bevorderlijk voor de kwaliteit van de zang naar onze mening. Door het centrum en langs de rivier cruisen de hele dag grote Amerikaanse auto's waarvan een aantal eigenaren met hun grote sleeën ook op de camping staan; alles strak in de lak en met blinkend chroom. Solleftea is fraai gelegen aan de rivier maar verder voor ons niet zo boeiend zodat we tijdig op onze matrasjes liggen.

Donderdag 23 juli / 84.82 - 15.2
Nordano / - /-
De tent wordt droog ingepakt en langzaam klimmen we het dal uit; we fietsen de hele dag over de 331, een rustige weg, en zijn er geen bijzonderheden te vermelden behoudens het feit dat we tweemaal worden gepasseerd door een colonne auto's die reusachtige vleugels voor windmolens vervoeren: ze zijn zo groot en breed dat daarvoor de hele weg moet worden vrijgemaakt. Na de lunch, op een parkeerplaats achter een kampeerauto waarvan de bewoners ons niet eens een hoofdknik geven als ze langs ons heen lopen, begint het te regenen. En het blijft regenen, zo erg dat we op een gegeven moment stoppen met fietsen: het wordt te gevaarlijk op deze weg zonder afzonderlijk fietspad met een zicht dat bijna volledig wordt weggenomen door neerstortend water. Na ruim 80 kilometer zijn we het beu en omdat de eerste camping nog minstens 20 kilometer verder is zetten we de tent op op een in onbruik geraakte zijweg. Goede plek, al vraag ik me wel af of de steile rotswand (we blijken in een soort steengroeve te staan) geen brokstukken zal verliezen door wegspoelend water. Ik kan nu in ieder geval gebruik maken van mijn rotsharingen; niet voor niets meegenomen en dat geeft een tevreden gevoel. Om vijf uur in de middag vallen we in slaap onder het ruisen van de regen, om acht uur eten we om daarna weer snel de slaapzak in te duiken om de volgende bui te vermijden.

Vrijdag 24 juli / 62.20 - 15.5
Sundsvall / Fläsian / Sk 200 (€ 22)
Ondanks de stortbuien van afgelopen nacht in de tent bijna droog als we vertrekken; we hebben goed en lang geslapen, ook omdat de naastgelegen weg 's nachts erg rustig is. We vertrekken pas om tien uur richting Sundsvall langs een route met weinig verkeer. Bij een snackbar ontmoeten we 4 Zweedse fietsers die lichtgewicht, met carbon fietsen, van Noord naar Zuid-Zweden rijden. Bij een van hen was zijn aanhanger tegen het frame getorneerd waarbij zijn derailleur in het wiel werd geperst. Hij rijdt nu op een nieuwe fiets, zijn frame was niet tegen een dergelijk geweld bestand. Zoals vaker is het naderen van een grote stad vervelend: het wordt druk en chaotisch en omdat de E4 hier geheel wordt vernieuwd en omgelegd klopt de kaart op mijn GPS niet meer. Uiteindelijk komt alles goed en arriveren we op een aangename camping. We besluiten een rustdag in te lassen en twee nachten te blijven. Voor alle zekerheid zet ik de tarp op, juist voordat de buienactiviteit weer toeneemt. Vanaf de tent hebben we een mooi uitzicht over het fjord en zo zien we 's avonds eerst een regenboog en even later een roze, uiterst dreigende lucht boven ons.


Zaterdag 25 juli / 11.67 - 14.4
Sundsvall / Fläsian / Sk 200 (€ 22)

Vanmorgen een poosje in de zon voor de tent gezeten voor de eerste keer in ruim twee maanden! Daarna op de fiets naar Sundsvall, volgens een film die we bij de VVV zien de meest noordelijk gelegen stenen stad ter wereld na de herinrichting van de allesverwoestende brand van 1879. Rijke kooplieden en houthandelaren lieten een compleet nieuw stadscentrum bouwen. Dat centrum bekijken we redelijk uitgebreid en verder hangen we eindeloos op terrassen, omgeven door kleine dino's, wachtend op onze bestellingen en het eten dat in de periode tussen keuken en bezorging flink is afgekoeld. Als we weer terug willen gaan naar de tent ontmoeten we onze buren van de camping in Umea die vandaag nog verder verder willen fietsen in verband met het aangekondigde slechte weer. We hebben het nog even over een mogelijke doorsteek ten zuiden van Stockholm naar Göteborg via het Gotakanaal waarschijnlijk een goede route voor wat wij van plan zijn. Terug op de camping doen we een was; gezien de actuele weersvoorspelling zal dat er de komende periode niet van komen. Als het donker wordt is alles schoon en droog. Ik moet voor het slapen gaan nog wel een buurman helpen die al urenlang probeert een tent op te zetten en steeds wanhopiger lijkt te worden. Nu kan hij rustig slapen en ik zet mijn stormlijnen vast want de lucht buiten wordt steeds grijzer.

Zondag 26 juli / - - -
Sundsvall / Fläsian / Sk 200 (€ 22)
Rond twaalf uur in de nacht begint het te regenen en even later komt daar wind bij die steeds meer in kracht toeneemt. Dat blijft zo de volgende ochtend; de tent klappert onder de storm- en regenvlagen en we besluiten niet te fietsen. Sterker nog: we komen onze tent alleen uit om de telefonisch bestelde pizza's in ontvangst te nemen. Tegen acht uur in de avond lijkt de storm te luwen.

Maandag 27  juli / 94.98 - 14.7
Hudiksvall / Malnbadens camping / Sk 285 (€ 31)

Na toch veel regen de afgelopen nacht vertrekken we droog en dat blijft zo de hele dag; in de loop van de middag schijnt zelfs de zon. Natuurlijk stoppen we even bij het zien van een museumspoorbaan met locomotief.
De lupines zijn intussen uitgebloeid en maken plaats voor wilgenroosjes en spirea. Hier en daar begint de heide voorzichtig uit te lopen en de bessen kleuren langzaam rood. Vandaag een tocht langs tientallen meren waarbij we vaak een blik over de totale breedte of lengte van de plas krijgen. We worden wat blasé: 'weer een mooi meer'. De heuvels beginnen af te zwakken; de wegen golven nog wel maar de steile hellingen zijn weg. We rijden op een plateau waar we, op en hoogte tussen 100 en 200 meter, regelmatig langs moerasachtige stukken fietsen; het water raast na een regenbui fraai in de slootkantjes naar beneden.
Wat ons opvalt is dat in Zweden oude auto's lijken te worden verzameld (of er is geen regeling voor de sloop van oude auto's); vaak staan er meerdere opgeslagen, veelal omgeven door hoog opgeschoten gras.
De camping in Hudiksvall is groot, heel groot. De plaatsen zijn ook groot  en prijzig, vooral omdat de receptioniste denkt dat wij met ons tentje niet op de plaats van een kleine tent zullen passen; nu hebben we een plek waar een heel contingent wereldfietsers op zou kamperen. En omdat de camping heel dicht bij een fjord met badstrand ligt zijn er veel ouders met kinderen; de voorzieningen komen ons wat gering voor: 8 wastafels en 3 douches voor alle heren op de camping. We zullen morgenochtend zien, vanavond is het hier in ieder geval vol.

Dinsdag 28 juli / 76.93 - 15.3
Ljusne / Ljusnefors camping / Sk 150 (€ 16)
Gewone fietsdag zonder bijzonderheden. We volgen de hele dag de oude E4, de X583 in dit geval, die om het traject van de nieuwe E4 kronkelt. Dat betekent dat er wel verkeer is, maar niet storend of gevaarlijk. 
Bij het uitrijden blijkt Hudiksvall een plaats met fraaie, grote gebouwen en een aardige binnenhaven. Söderhamm onderweg maakt geen indruk, een reden om hier geen halt te houden. De camping Ljusne, beheerd door een Duits echtpaar ligt aan en snelstromende rivier die iets verderop uitmondt in de Oostzee; het valt niet mee om na maanden Engels plots weer Duits te spreken. Een rustige camping waar we later wederom onze buren uit Umea tegenkomen. 
Woensdag 29 juli / 84.84 - 17.5
Furuvik / Furiviks camping / Sk 250 (€ 27)
Vannacht weer regen, we krijgen sterk de indruk dat dit jaar de zomer wordt overgeslagen en laten ons daarom het ontbijt uitserveren in het restaurant. Intussen leggen we nog even contact met de kinderen; lang leve communicatiemogelijkheden van Whatsapp op een camping met Wifi. Eenmaal onderweg gaat die weg eindeloos lang rechtdoor. Maar niet altijd saai: mooie rotsen die ons aan trollenhoofden doen denken,
een ree schrikt op uit het struikgewas als we haar passeren en rent een weiland in. Daar zijn honderden ganzen aan het grazen die slechts zeer langzaam plaats maken voor de aanstormende hinde. De verwarring in haar aarzeling hoe door deze kluit heen te komen is vermakelijk. We rijden door Gävle, wat ons aan Zweedse misdaadromans doet denken, en passeren plaatsen met namen als Trödje, namen die we graag fonetisch uitspreken. Gävle is een redelijk grote plaats met een fietspad in het dwars door de stad lopende park. We moeten hier nog even uitwijken voor een kermis; we gaan die thuis dit jaar missen. Alleen hier geen kaneelstokken, spekken en wijnballen. Kort daarna zijn we bij de camping die we 's morgens hebben uitgezocht. Die blijkt onderdeel te zijn van een pretpark. Kampeerders krijgen hier korting op de entree van het park, wat ze overigens zelf betalen door de hoge prijs van de camping. De voorzieningen zijn matig: geen Wifi en de in eerste instantie aangewezen plaats, meer een parkeerplaats dan een plek om onze tent op te zetten, weiger ik. Een afrader deze camping, we hadden misschien beter 15 kilometer kunnen doorfietsen naar de volgende camping.

Donderdag 30 juli / 96.77 - 17.5
Uppsala / Fyrishov / Sk 130 (€ 14)
Weg van de 'camping' voor een nagenoeg horizontale rit naar Uppsala (klemtoon op de tweede lettergreep leren we). De heuvels liggen achter ons en het landschap verandert: bossen maken steeds vaker plaats voor grote akkers, veelal met graan. In Tierp zien we een kerk met een open deur. Daar blijkt een begrafenis juist afgelopen. Terwijl we wachten totdat de kerk verlaten is begint het te regenen maar als we uiteindelijk binnen kunnen  blijkt de kerk prachtige fresco's te hebben, zoveel dat ze wel getatoueerd lijken.
Als we weer buiten komen is het droog maar even later wordt de lucht weer zo dreigend dat we een wegrestaurant induiken voor de lunch. Een prima idee, voor zo'n € 23 worden we beiden voorzien van een warme maaltijd met salade en drank. Hierna fietsen we stevig door om tijdig bij de camping aan te komen. Door het vlakke land, komend uit het Noorden, kunnen we de toren van de Dom al op 10 kilometer afstand zien: een fijne manier om een stad te naderen. Hier arriveren we toch net te laat: als we bij de receptie staan begint het te regenen en het zal niet meer ophouden. Weer zijn we erg blij met onze tarp, dat ding bewijst zijn nut in de praktijk wel deze tocht.

Vrijdag 31 juli / 6.30 - 13.1
Uppsala / Fyrishov / Sk 130 (€ 14)
Op onze trouwdag slapen we uit, we worden pas wakker als de tent lekker warm is. Na het ontbijt feliciteren we de jarigen van vandaag in Nederland en begeven ons per fiets naar het centrum. In de boekhandel schaffen we een kaart aan van Zuid-Zweden om een goed beeld te krijgen van onze mogelijkheden om naar Denemarken te komen. Daarna naar het slot, eens een sterk verdedigingswerk, nu met onder andere het Art Museum van Uppsala met ons aansprekende onderwerpen als keramiek en fotografie. We lunchen in het café van de Dom en volgen daarna een rondleiding in de indrukwekkende kerk. Dan is het tijd voor een borrel op een terras aan de rivier, waarin om de paar minuten een grote luchtbel opstijgt. Voldaan slenteren we vervolgens door kleine straten de stad, bekijken de tuin en het huis van Linnaeus en keren terug naar het terras voor ons feestmaal.
Terugfietsend naar de camping zien we nog een terras en als we daar aanleggen blijken we te zijn beland bij een studentenvereniging. Het is niet druk en we zijn van harte welkom in deze gezellige omgeving waar de Schotse whisky voor € 2,50 wordt geschonken. De verenigingen in Uppsala zijn regionaal verdeeld in Nations, ieder met een eigen sfeer, waarbij studenten de vrije keuze hebben te bepalen bij welke Nation ze zich willen aansluiten leren we als ons gevraagd wordt waar wij vandaan komen ('Which Nation are you from?"). Onnodig te vertellen dat we deze nacht goed slapen.


Zaterdag 1 augustus / 90.64 - 15.5
Stockholm / Klubbensborg / Sk 190 (€ 20)
Loeki is vanmorgen door haar rug gegaan; ze zal voorzichtig moeten fietsen. Het eerste deel van de trip is prettig fietsen maar de laatste dertig kilometer gaan door stedelijk gebied. En dat is altijd weer een afknapper na dagenlang door een stille landelijke omgeving te hebben gefietst.  Bovendien wreekt zich hier dat de kaart op mijn GPS niet helemaal de laatste versie is en worden we via merkwaardige routeaanwijzingen over Berg-en-Dal-achtige wegen gestuurd, over wegen die niet meer bestaan of doodlopen omdat er een fabriek is gebouwd. Bovendien begrijp ik de Zweedse fietspaden niet: ze lijken op te lossen of bestaan plots aan de andere zijde van de straat wat ik pas zie als we er niet meer op kunnen komen. Ik weet het, het ligt aan mij, maar het blijft vervelend.
We kiezen voor een kampeergelegenheid die op redelijke fietsafstand van het stadscentrum ligt en komen zo uit bij Klubbensborg, bestaand uit een café, conferentiecentrum en camping. Er is nog plaats op het tentenveld, het middelste van drie terrassen, maar we worden gewaarschuwd onze tent niet op te zetten op plaatsen waar zand is gestrooid. Door de regenval van de afgelopen dagen is de grond niet overal even droog. Een wens waaraan we bijna kunnen voldoen.

Zondag 2 augustus / - - -
Stockholm / Klubbensborg / Sk 190 (€ 20) 
Met de metro naar het centrum lijkt ons toch aangenamer dan fietsen en de metrohalte is  nabij; de keuze is snel gemaakt. Op onze bestemming aangekomen zwerven we door de winkelstraten en over de markt voor het Concertgebouw.
 
Bij de Tourist Info horen we dat ook hier Free tours zijn zodat we even later op het dakterras van het Kunsthuset, met een gaaf uitzicht over de stad, wachten op het aanvangsmoment. De tour leidt ons over Gamla Stan, de oude stad, het eiland met regeringsgebouwen (ministeries, rijksdag), het koninklijk paleis en oude straatjes, waarin natuurlijk veel souvenirwinkels en eet- en drinkgelegenheden. We zijn het er snel over eens dat we hier nog eens op eigen gelegenheid moeten terugkomen. De tour eindigt in de regen en we zoeken een schuilplaats om onder het genot van een glas bier de dag door te nemen en na te genieten van  alle verhalen.
Eenmaal terug op de camping breekt er een echte hoosbui los en we eten in een grote tent die speciaal voor dit soort gelegenheden is neergezet. De toch al natte camping verandert in een vijver maar ons grondzeil bewijst weer eens waterdicht te zijn.

Maandag 3 augustus / - - -
Stockholm / Klubbensborg / Sk 190 (€ 20)
Er zijn nogal wat kampeerders die verhuizen naar andere, misschien minder natte, campings, al zijn de weerberichten voor de komende dagen niet zo slecht.

Weg met de metro naar het centrum, nu voor een rondleiding door het nieuwe deel van de stad: het winkelgebied en directe omgeving. Er is niet veel bijzonders te zien maar de gids is goed, hij kan uitstekend verhalen vertellen, gelardeerd met een groot gevoel voor humor. Zo zullen we de merkwaardige omstandigheden die leidden tot het Stockholm syndroom nooit vergeten.  Aan het einde van de rondleiding bekijken we nog het interieur van de Opera en daarna zijn we juist op tijd voor het aflossen van de wacht voor het koninklijk paleis. De zon schijnt en een kleurrijk schouwspel ontrolt zich voor een grote menigte, alles onder de klanken van een militair muziekkorps te paard. Het komt er kortgezegd op neer dat soldaten in donkerblauw uniform worden afgelost door soldaten in een lichtblauw uniform. Na de lunch, gezeten op de Randmästertrappen (Zweeds is niet moeilijk ...) aan de haven waar we de aankomst en afvaart van de rondvaartboten en ferry's gadeslaan,
lopen we door de smalle straatjes waar we gisteren zijn rondgeleid, kopen wat kaboutertjes (mijn verzameling wordt steeds groter), gaan binnen in de koninklijke kapel en domkerk en bekijken het Ridderholm eiland. Eilanden zijn er genoeg, Stockholm telt er 45, elk met een eigen karakter. Vermoeid als we zijn gaan we terug naar onze tent en bereiden onze maaltijd in de slecht-weer-tent. De stad bevalt ons zo goed dat we besluiten een dag langer te blijven, morgen volgt onze derde rondleiding.

Dinsdag 4 augustus / - - -
Stockholm / Klubbensborg / Sk 190 (€ 20)
Vanaf een nogal vochtige camping naar een zonovergoten Stockholm waar we eerst het Fotomuseum bezoeken. We zien hier onder andere Inez en Vindooh van wie vooral de foto's van bloemen indruk op ons maken, Anders Zorg, een van de eerste schilders die fotografie gebruikte als model voor zijn etsen en schilderijen en Nick Brandt met een indrukwekkende trilogie over de bedreiging van de wildstand in Afrika. Omdat de zon blijft schijnen lunchen we buiten op het terras van Fabror Nikos, een restaurant, galerie en jazzclub waar de eigenaar sprekend lijkt op zijn vereenvoudigde afbeelding op zijn visitekaartje.
Waarna we mooi op tijd zijn voor onze laatste Free tour, dit keer door Södermalm, het meest heuvelig, vroeger armste en nu meest hippe deel van Stockholm. En weer worden we verrast; Stockholm is een aangenaam oord om te verblijven. Als er een helikopter over de groep vliegt blijkt dat we niet de enige Nederlanders zijn: we zetten tegelijkertijd een liedje over "Helikopter, helikopter"  in. De Nederlandse zanger Cornelis Vreeswijk wordt hier geëerd met een parkje, inclusief standbeeld met bretels; we hummen "De nozem en de non". De tocht krijgt nog een literair tintje als we het appartement bekijken waar Michael Blomkvist, een van de hoofdfiguren uit de thrillers van Stieg Larsson, zou wonen.
Na afloop duiken we een aanbevolen Biergarten met uitzicht in en eindigen bij 'Krogen soldat Svejk', een erg gezellig restaurant waar vooral het voorgerecht, waarbij we zelf zachte kaas prakken met bier en mosterd, erg lekker is. Als we terug zijn bij de tent is de camping bijna leeg en staan er borden dat verder geen kampeerders worden toegelaten. Niet zo verwonderlijk, je moet bijna een boot hebben om hier droog te blijven.

Woensdag 5 augustus / 89.68 - 15.4
Sandvik / Sandviks camping / Sk 100 (€ 11)

Vanmorgen om zes uur was de tent droog, om acht uur is hij weer kletsnat en als we Stockholm uit fietsen valt het water bij bakken uit de hemel. Lastig om met regendruppels op mijn bril te proberen een weg uit de stad te zoeken, vooral ook omdat een aantal wegen is op-/weggebroken. Zo zijn we na anderhalf uur 8 kilometer verder en eindelijk op de geplande route. Het plan is om vandaag gewoon wat kilometers weg te werken; het lijkt er soms op dat Zweden steeds langer wordt naarmate we hier langer zijn.
Rond het middaguur breekt de zon door, waardoor bij de relatief hoge luchtvochtigheid de transpiratiedruppels naar buiten worden geperst. We passeren de fabriek van Scania, de vrachtautofabrikant, bijna een halve stad groot. Als we de bebouwde omgeving, toch niet onze favoriete fietsomgeving, achter ons hebben gelaten fietsen we door grote rotspartijen waarbij vooral de laatste kilometers naar de camping heel, heel erg mooi zijn.
Die camping ligt in een nationaal park en wordt voornamelijk bewoond door mensen met een vaste standplaats. Ook hier staat het water op sommige plaatsen boven het gras maar we slagen erin de tent op een droog plekje op te zetten. De voorzieningen zijn prima, alleen voor het eerst geen campingkeuken. Maar och, dat wordt gecompenseerd door het overnachtingstarief.

Donderdag 6 augustus / 100.20 - 16.1
Norrköping / Himmelstalunds camping / Sk 200 (€ 22)

Met wat weemoed verlaten we de mooist gelegen camping van deze vakantie. Niet de camping zelf, maar de omgeving, schitterend gelegen in het Nynas reservaat. Dit is echt een aanrader. Vrij snel fietsen we langs het Nynas Slott en kijken hier wat rond. De orangerie is al van verre zichtbaar, het kasteel zelf ligt iets meer verscholen. We stappen af en lopen door de tuinen die als leerwerkplek worden onderhouden. Hier geen schoffels, het onkruid wordt handmatig verwijderd.
Rond het middaguur bereiken we het goed onderhouden Nyköping waar we limonade en koeken inslaan. We drinken nogal wat limonade de laatste tijd: dat is beter weg te krijgen dan water vinden we. En omdat we de hele vakantie al gewend zijn rond elf uur een koek te eten verdwijnen deze heel snel. Omdat het begint het te regenen volgt koffie met gebak, taartjes in de vorm van kikkerkopjes. Oeteldonk is nooit ver weg. Een kraai loert continue of er iets van tafel valt en als ik even binnen een servet haal moet Loeki moeite doen hem op tafel van mijn kikker af te houden; uiteindelijk is hij tevreden als hij de schoteltjes mag leeg schrapen.
Omdat de camping ver weg is en we voorlopig geen plaatsen meer zullen passeren gaan we een pizzeria, zodat we vanavond niet meer hoeven koken. Onnodig te zeggen dat we niet verder komen dan de helft; de andere helft nemen we ingepakt mee voor ons avondmaal.
De route, na de bui onder een stralende hemel, blijft mooi, golvend, maar rustiger dan de afgelopen dagen, uitgevoerd in de tinten groen (gras en bos) en geel (koren, bloemen in de berm). De meertjes en eilanden glimmen in het zonlicht en we toeren met plezier.
Norrköping, het Manchester van Zweden, bereiken we over een uitgebreid industrieterrein, van de stad zelf zie we weinig op weg naar de camping die buiten de stad ligt, als onderdeel van een recreatiepark. Als we aankomen is het tentenveld leeg, later op de avond komt daar verandering in als we aan weerszijden worden ingepakt door kinderrijke gezinnen.

Vrijdag 7 augustus /  35.38 - 14.5
Söderköping / Korskullens camping / Sk 220 (€ 24)
De nacht is gisteravond rustig over de camping gevallen en vanmorgen worden we wakker met een aangename zon op de tent. Snel op weg naar het Götakanaal, wat ons herinnert aan de eerste detective van Sjöwall en Wahlöö: 'De vrouw in het Götakanaal'. Hier zal onze reis in westelijke richting afbuigen. Wij willen alleen het eerste deel befietsen tot aan het Vättern meer om daarna af te buigen naar Göteborg.Fietsen langs het kanaal is gratis; als je hier met een boot wilt varen kost dat, afhankelijk van de lengte van het schip, tussen de € 250 en € 1200. Korting is mogelijk ...
Na een bezoek aan het bezoekerscentrum beginnen we bij Mem aan de tocht langs het kanaal: mooi, bijna romantisch. We leren dat het kanaal gegraven is door 58.000 soldaten en krijgen respect voor die mannen. Het materiaal uit het kanaal is op andere plaatsen ter ophoging en versteviging gebruikt. Het moet hier gekrioeld hebben van mensen en kruiwagens. 
Een half uur later zijn we al in Söderköping waar we op de camping gebruik maken van de wasmachine en ik met een zwabberend achterwiel op zoek ga naar een fietsenmaker. Daarna trekken we het stadje in dat beschikt over een aardig klein centrum met oude houten huisjes en een kerk met een merkwaardige, geschubde klokkentoren.
Na het eten zoek ik informatie over de veerboot die ons over het meer moet voeren. Dan blijkt komende maandag de eerst mogelijke en in dit seizoen ook de laatste mogelijkheid te zijn: we zijn net op tijd  maar hoeven ons absoluut niet te haasten.
Dat komt goed uit: bij inspectie blijkt mijn achterwiel naast een een gebroken spaak ook een rare kronkel in de band te hebben; waarschijnlijk gebroken draden in het canvas. Die band vervang ik, wat langer duurt dan ik verwachtte; het valt niet mee een gloednieuwe vouwband voor het eerst over een velg te krijgen. Het is dan ook al donker als ik klaar ben.

Zaterdag 8 augustus / 55.33 - 13.9
Sandvik / Caravan Club / Sk 190 (€ 20)
Vandaag verder langs het Götakanaal: erg mooi en erg stil. Niet overal voert het pad ons overigens dicht langs het kanaal, soms gaat het kanaal door een meer, wat ons dan weer, soms stevige, hellingen oplevert: de zwaarste is volgens mijn GPS 12%. Al met al een van de meest vermoeiende dagen van de afgelopen weken, iets waarop we helemaal niet hebben gerekend. Daar staat tegenover dat het verstilde landschap beeldschoon is en dat is toch wat we zoeken. Vandaag 2 x koek bij een sluis: de eerste keer omdat we moeten wachten voor een passerend schip, de tweede op een locatie waar ook koffie wordt getapt. Hier horen we dat de sluizen niet het hele jaar door worden bemensd. Eind september gaat alles toe tot begin mei en de eerste en laatste maand alleen openstelling op aanvraag.
Intussen heb ik onze reservering voor de ferry binnen, we vertrekken maandag tegen het einde van de ochtend uit Motala dus stoppen we halverwege op een mooie, bijna Engelse camping aan het Roxen meer. Minpunt is dat de dichtstbijzijnde winkel meer dan 10 kilometer weg is, pluspunt is dat ze een 'restaurant' hebben. Als onze tent is opgezet kan ik twee jonge backpackers helpen die een gebroken glasfiber tentstok hebben door ze een overzetbuisje van mijn stokken te geven, mijn goede daad van vandaag is weer volbracht. Ze zijn al de hele dag aan het uitkijken naar iemand die ze kan helpen: ze willen ergens in het bos gaan kamperen, maar dat gaat niet met kapotte stokken. De rest van de dag brengen we luierend door in de zon.


Zondag 9 augustus / 62.71 - 13.7
Motala / Z-parkens camping / Sk 170 (€ 18)
De talloze dikke vliegen die gisteravond leken te zijn verdwenen zijn vanmorgen allemaal terug, niet geheel tot ons enthousiasme. Dit is een camping waar de administratie uitslaapt: pas om negen uur kunnen we onze sleutel en douchekaart inleveren.
Op naar Berg om het hoogtepunt van de grootste attractie van Zweden te bekijken (gecombineerd citaat uit twee folders): hier zijn 7 sluizen nodig om een hoogteverschil van 30 meter te overbruggen. De lokale economie profiteert hieraan mee door een kofferbakverkoop op het aanpalende grote parkeerterrein. Het fietspad gaat verder; nog een mooi stuk van de route in een weids landschap met zich in het zonlicht koesterende grote graanvelden. In Borensberg passeren we de laatste sluis van vandaag, steken wat heuvels over en dan zijn we in Motala, een veel grotere plaats dan we verwacht hadden.
De camping ligt aan de rand van een voetbalveld, wat aan het einde van de middag de spelers in ieder geval voldoende toeschouwers oplevert in een wedstrijd waarbij de thuisspelende club (dat weten we omdat die al veel eerder dan hun tegenstander langs de tenten lopen) verliest. Een paar meter verderop gebruikt een gezin in een caravan, met toestemming van de beheerder, een bepaald niet geruisloze generator om stroom op te wekken voor het opladen van hun telefoons, ik doe dat in de toiletruimte. Om de herrie te ontvluchten fiets ik naar het centrum om geld te pinnen voor de overtocht morgen en als ik terugkom is dat ding weer stil.


Maandag 10 augustus / 65.71 -16.4
Tidaholm / Tidaholms camping / Sk 90 (€  10)
Vanmorgen niet echt gehaast met opstaan omdat onze boot pas om half elf vertrekt. Een bijzonder onaangename verrassing is dat de blazende kat(ten) die we vannacht hoorden een paar flinke winkelhaken in ons tentdoek hebben gemaakt. Daar moet nogal geweld bij gebruikt zijn: ik krijg dat doek handmatig niet gescheurd. Ik plak de scheuren maar met Duct tape aan de binnen- en buitenzijde en hoop er voor de rest van de vakantie maar het beste van. Ondanks dit oponthoud zijn we op tijd bij de haven om nog een kop koffie te kunnen drinken voor de afvaart. Als het scheepje aankomt blijkt dat wij tweeën de enige passagiers zijn. De tweekoppige bemanning heeft al een tocht van 31 kilometer achter de rug voor ons privétransport. We gaan aan boord van een voormalige loodsboot, nog bijna volledig origineel en varen in bijna twee uur naar de overzijde, naar Karlsborg. Ik krijg zelf ook nog een tijdlang het stuur in handen ('go 272 degrees and hold her steady'), een machtig gevoel met de twee grote Volvo Penta motoren vol open. De € 40 per persoon zijn het bedrag volledig waard: niet alleen vanwege de lol maar we korten de tocht ook met ruim 120 kilometer in zodat Loeki's knieën misschien wat tot rust kunnen komen.
Bij aankomst wordt duidelijk dat de bruggen in het Gotakanaal voor commerciële vaartuigen ook buiten de normale openingsuren worden bediend. Gelukkig, want ik begrijp dat we anders zo'n anderhalf uur hadden moeten wachten alvorens te kunnen embarkeren. 
Bij de toeristeninformatie krijg ik een route naar Göteborg aangereikt waarbij we niet terecht zullen komen op een aantal doorgaande snelwegen: we gaan eerst recht naar het zuiden, naar Hjo, langs het Vattern meer. Merkwaardig, zo'n grote waterplas ruim 100 meter boven de zeespiegel. Aangekomen bij de camping wordt ons na enige tijd duidelijk dat we ons moeten aanmelden bij de kassa van de naastgelegen supermarkt. Best wel handig om avondeten en camping in een keer te kunnen afrekenen. En bovendien zo dicht bij de tent dat we een maaltijd met vers vlees kunnen bereiden. Als toetje hebben we verse frambozen die hier overal in het wild groeien en die we op de camping zelf plukken.


Dinsdag 11 augustus / 84.23 - 16.5
Vargarda / Tanga Heds camping / Sk 180 (€ 19)
De hele nacht regent het maar we kunnen droog ontbijten. Eenmaal op de fiets rijden we rustig door een landschap dat steeds minder heuvelachtig wordt en waarin grote akkers steeds meer beeldbepalend worden. In de plukjes bos waar we zo nu en dan doorheen fietsen staat de heide nu in volle bloei. Kort voor Varkluma bekijken we een grafheuvel, twee ganggraven, afgedekt met grote steenplaten, uit 3000 voor Chr.
Verder fietsend arriveren we bij de veelgeprezen kerk van Göteve, volgens het informatiebord zelfs de oudste en mooiste kerk in de regio, helaas niet open. Terwijl we foto's maken zet de regen echt door, zozeer dat we bij Floby een weg-chinees induiken voor een droge, warme lunch voor de ongekende prijs van € 6,50, inclusief salade en drank. De knieën van Loeki worden steeds meer een probleem, druk zetten om heuvel op te komen lukt bijna niet meer; als we op de camping zijn geeft ze aan dat ze er niet zeker van is dat we Denemarken fietsend doorkomen. In dat geval zijn we eerder thuis dan we oorspronkelijk dachten maar forceren lijkt ons in geen geval een goed idee. We zullen per dag maar zien hoe het gaat. In Denemarken kunnen fietsen in ieder geval mee in de trein, wel een geruststellende gedachte.
De camping ligt bij een soort sport/recreatiecentrum en het tentenveld is een open terrein direct naast de ingang aan een doorgaande weg. Verder zijn de voorzieningen prima en er is Wifi. We kunnen 's avonds zelfs in de zon eten.

Woensdag 12 augustus / 74.75 - 13.5
Göteborg / Liselunds camping Sk 290 (€ 31)
Het eerste deel van de tocht van de dag is het prettig fietsen, ondanks de kille tegenwind; veel halfverharde wegen maar wel met uitzicht. De vreugde neemt af als we belanden op stukken waar de grintmaffia heeft toegeslagen: stukken weg waar een dikke laag grove steenslag is gestort die nog niet is vastgereden; bijna niet en soms helemaal niet te fietsen; we lopen meer dan ons lief is.
We verlaten zo snel mogelijk de aangeduide fietsroute, belanden even later weer op asfalt en golven zo richting Göteborg. In Lerum kunnen wij het volledig beschilderde plafond van de kerk bewonderen omdat de pastor een doop aan het voorbereiden is en de kerk derhalve de deur open heeft.
De camping in Göteborg is groot, heel groot. Tenminste voor caravans en campers. Voor tenten zijn er een paar miniplekjes 'where the sun never shines', weggedrukt aan de randen van de grote velden. Om wat te eten en drinken nemen we onze stoeltjes op en gaan ergens midden op de camping in de zon zitten. Als we later op zoek gaan naar een echte eetgelegenheid, een pizzeria waar we prima eten, zien we in de rij bij de receptie nog meer kampeerders en vragen ons af waar die terecht zullen komen. Dat blijkt als we terugkomen: alle haringen en scheerlijnen van de diverse tentjes zijn met elkaar verweven. Voller zal het hier in ieder geval niet meer kunnen worden. Deze camping moet een goudmijn zijn.


Donderdag 13 augustus / - - -
Göteborg / Liselunds camping Sk 290 (€ 31)
De zon kan ons verloren hoekje toch bereiken en met wat passen en meten kunnen we zelfs voor onze tent ontbijten. Daarna per tram naar het centrum. De touristeninfo legt ons uit hoe we bij de kantoren van de Stena line kunnen komen waar we kaartjes kopen voor de overtocht naar Denemarken morgen. Tip voor de volgende keer: gebruik de automaat en laat niet een mevrouw achter de balie de kaartjes printen. Hoewel ze elkaar toch recht in de ogen kijken scheelt dat aanzienlijk in kosten .
Als de administratieve handelingen voltooid zijn slenteren wede haven weer uit richting waar het allemaal te doen is. Göteborg is een aardige stad met een historisch centrum van behapbare omvang: in een dag zijn de meest interessante hoogtepunten wel te bekijken. We maken er een relaxte dag van, bekijken de stad vanaf de Arsenalsgatan, wat ons een fantastische plek lijkt om te wonen door de hoge ligging en het bijpassend uitzicht, nuttigen een erg lekkere salade van superverse garnalen en rivierkreeftjes in de Feskekörkan, een markthal met uitsluitend vis, bezoeken weer eens wat kerken, luisteren naar bandjes, strijken zo nu en dan neer op een van de talloze terrassen en, erg belangrijk, kopen een nieuwe thermosfles. De vorige is in Sint Petersburg gesneuveld in een poging een Russische straatveger te ontwijken: hij viel van mijn fiets en is daarbij lek geraakt. Overigens zal de fabrikant, Stanley, deze, hun motto 'gaat levenslang mee' fier uitdragend, deze later bij wijze van coulance gratis vervangen!  In de stad hangt een prima sfeer, er is een cultureel festival met muziek en markt met een internationale verzameling kramen. Hier blijkt dat, volgens de reclame op de tent, Twente beroemd is om zijn salami; een mens leert wat bij in zijn leven.




Geen opmerkingen: